Zofia Konopacka z Rynkówki

Zofia Konopacka z Rynkówki (ur. ok. 1595- 30.07.1624), żona Mirosława Konarskiego z Konarzyn.
Zofia była prawdopodobnie trzecią w kolejności córką Jerzego Konopackiego III z Rynkówki, kasztelana chełmińskiego, i Elżbiety z Dąbrowskich. Jej ojciec Jerzy dworzanin i stolnik królewski w roku 1581 został naznaczony poborcą do wybierania poboru w woj. malborskim. W czasie bezkrólewia 1586/7 r. uważano go za stronnika Habsburgów.Wiosną 1590 r. wszedł do senatu jako kasztelan chełmiński i jako taki był członkiem komisji do spotkania z przedstawicielami cesarza dla załatwienia spraw granicznych. Był gorliwym katolikiem (w wizytacji biskupiej z 1584 nazwany jest «vir catolicissimus»). Odnowił zdewastowany w czasie reformacji klasztor bernardynów w Nowem i w roku 1604 oddał ponownie zakonnikom. We wsi Rynkówka w pow. nowskim, odziedziczonej prawdopodobnie po matce, zbudował na starych pokrzyżackich fundamentach wspaniały zamek.
O Zofii pierwsza wzmianka pochodzi z 18 lutego 1610 roku, gdy przed sądem ławniczym miasta Nowego nad Wisłą stawił się Mirosław Konarski z Konarzyn, oświadczając, że zapisał swej żonie Zofii, córce zmarłego kasztelana chełmińskiego Jerzego Konopackiego, połowę majątku Wielkiego Konarzyna. Wiadomo zatem, że była już wówczas zamężna z Mirosławem Konarskim. Ślub musiał nastąpić jednak niewiele wcześniej,gdyż trwały jeszcze rozliczenia związane z wypełnianiem intercyzy ślubnej. W chwili zamążpójścia mogła mieć około 15 lat, datę jej narodzin można z grubsza szacować na 1595 rok.

Po raz kolejny Zofia była wzmiankowana w 1617 roku przy okazji uposażania jej siostry Katarzyny Konopackiej, wybierającej się do zakonu żukowskiego. Siostra
z przysługującego jej posagu wydzieliła 1 000 zł dla Zofii oraz drugi 1 000 dla jej dzieci, gdyby ich brat Jerzy takowych nie posiadał. Wszystko więc na to wskazuje,że w tym czasie Zofia zdołała urodzić przynajmniej jedno dziecko.
Po raz ostatni spotykamy ją rok później, gdy wraz z mężem była kwitowana
z 5 000 zł przez Mariannę z Więcborka Zebrzydowską, wdowę po staroście hamersztyńskim Samuelu Konarskim.
Zofia zmarła 30 lipca 1624 roku i została pochowana w kościele w Żukowie.
W XVIII wieku proboszcz kartuski Georg Schwengel odczytał zatartą już częściowo inskrypcję na płycie nagrobnej. Dziś przed ołtarzem w kościele żukowskim znajdują się trzy całkowicie zatarte płyty. Prawdopodobnie jedna z nich jest płytą Konopackiej.
Treść inskrypcji według Schwengla:

D.O.M.

Subsiste, qui transis, subjecta oculis haec paucula perlege. Sub duro hoc quem calcas, marmore, solutam in cineres Sophiam de Konopat Konarska noveris. Quaedomum avitam dum clarissimo matrimonio Magnif ci D. Miroslai de Konarzyn Konarski Vexilliferi Pomeraniae ornat, illumque postquam f liis et f liabus Patrem fecisset, gravissimo et diuturno morbo correpta, mors ... (aliqua desunt) — A. 1624 Iulii 30 die jam carum dissociat amicum, relicto sibi moerore et duabusf liabus taedio: Cui post omnia obsequia Maritus pientissimus saxum hoc gratae testem memoriae poni curavit. Anno a christo nato 1625.

Z małżeństwa z Mirosławem Konarskim urodziła dwie córki: Helenę, późniejszą żonę Piotra Czapskiego z Bąkowa, oraz Teofilę, czterokrotnie zamężną z

1. chorążym chełmińskim Wojciechem Łosiem,

2. Tomaszem Kossobuckim,

3. Krzysztofem Borzejewskim 

4. Wojciechem Gembartem.
Po śmierci Konopackiej Konarski przed 1630 rokiem poślubił Dorotę Żalińską, córkę wojewody pomorskiego Samuela. Z tą drugą żoną miał synów, którzy odziedziczyli konarzyński majątek.

Krzysztof Tyborski

ktyborski@wp.pl