Ignacy Nowak

Ignacy Nowak urodził się 18 czerwca 1893 roku w Dobieszczyznie (powiat Jarocin) w rodzinie Stanisława i Elżbiety z domu Raczak (lub Roczak). Od 1 kwietnia 1899 roku w rodzinnej miejscowości uczęszczał do szkoły powszechnej, którą ukończył 27 marca 1907 roku. W październiku 1914 roku został powołany do armii niemieckiej, trafił do 5 pułku strzelców. Od 11 stycznia do 15 kwietnia 1915 roku służył w dyonie zapasowym 58 pułku artylerii polowej. Dnia 16 kwietnia 1915 roku został przeniesiony do 60 pułku artylerii polowej, w szeregach którego trafił na front rosyjski, a w czerwcu 1917 roku na front zachodni. W czerwcu 1918 roku został ranny, w wyniku czego cztery miesiące spędził w szpitalu. W wojsku niemieckim przebywał do 11 grudnia 1918 roku. Od dnia 4 czerwca 1919 roku rozpoczął służbę w Wojsku Polskim w baterii zapasowej 14 pułku artylerii polowej. Od 12 czerwca 1919 roku służył w 5 baterii tego pułku. Walczył na froncie z bolszewikami, gdzie został ranny. Po leczeniu w szpitalu w Gnieźnie (28 sierpień – 17 grudzień 1919 rok) ponownie służył w baterii zapasowej swego pułku. Był tu instruktorem. Dnia 1 czerwca 1920 roku z 5 baterią 14 pułku artylerii polowej ruszył na front, a 12 listopada 1920 roku został ogniomistrzem. W dniu 7 grudnia 1920 roku, na mocy rozkazu dowódcy 14 Dywizji Piechoty, został Walecznym na Polu Chwały. Od 15 marca do 10 października 1921 roku był szefem baterii. W międzyczasie – 10 sierpnia 1921 roku – złożył wniosek o przyjęcie do służby w formacji granicznej. W okresie od28 października 1921 roku do 11 stycznia 1922 roku był słuchaczem Szkoły Straży Celnej w Wieleniu. Od 12 stycznia 1922 roku do 14 maja 1924 roku służył w placówce komisariatu Straży Celnej Kamień w Moszczenicy, był jej kierownikiem. W dniu 13 stycznia 1924 roku złożył prośbę do przełożonych o zawarcie związku małżeńskiego, po uzyskaniu zgody 24 lutego 1924 roku ożenił się z Agatą Magdaleną Lenską z Moszczenicy, córką Andrzeja i Agaty. Z małżeństwa tego zrodzili się dwaj synowie i córka. Dnia 10 kwietnia 1927 roku ukończył VII kurs przeszkolenia w Centralnej Szkole Straży Celnej w Górze Kalwarii, w której uzyskał ocenę bardzo dobrą (kurs rozpoczął 5 stycznia 1927 roku). Na początku 1928 roku został pozytywnie zweryfikowany i otrzymał propozycję dalszej służby w szeregach nowo powstającej Straży Granicznej. Dnia 1 lipca 1928 roku znalazł się w Babilonie, a od 12 marca 1931 roku w Placówce II linii Konarzynach. W dniu 30 listopada 1933 roku ukończył z wynikiem bardzo dobrym roczny kurs nauki obywatelskiej, a 17 lipca 1935 roku kurs przysposobienia wojskowego Związku Strzeleckiego. Był dowódcą oddziału Przysposobienia Wojskowego w Konarzynach. W 1936 roku ukończył V kurs kierowników placówek (19 sierpień – 19 grudzień 1936 r.) w Szkole Głównej Straży Granicznej w Rawie Ruskiej. Wysoko oceniany przez przełożonych stał się jednym z najbardziej znanych kierowników placówki na Gochach. Z zachowanych zapisków wynika, że pod względem wywiadowczym panował nad powierzonym mu rejonem odpowiedzialnie, co znalazło odniesienie w licznych wyróżnieniach. Jako dowódca placówki był niezwykle podejrzliwy. Nowak któregoś dnia pojechał w odwiedziny do swego syna przebywającego na obozie harcerskim w Małych Swornegaciach. Po powrocie rozmawiał na temat obozu z dwoma znajomymi – Albertem Balkow z Zielonej Huty i Władysławem Jędruszczakiem. Na temat tej rozmowy napisał meldunek do przełożonych. Stwierdził w nim, że jego rozmówcy zbyt interesowali się obozem, jego władzami i organizacją. Efekt meldunku był taki, że obu rozmówców ze sklepu poddano nadzorowi wywiadowczemu. Co ciekawe, Jędruszczak (rocznik 1899) pochodził z Poznańskiego, w latach 1922–1928 był strażnikiem w Konarzynach. Ignacy Nowak w 1929 roku otrzymał Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, w 1930 roku Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921, w 1937 roku Brązowy Krzyż Zasługi i w 1938 roku Brązowy Medal za Długoletnią Służbę.

Na podstawie książki "Konarzyny. Nadgraniczna twierdza polskości". Krzysztof Tyborski. Andrzej Szutowicz