Marcin Hoły

Marcin Hoły
(fot. ze zbiorów Jacka Plaka)

Strażnik Graniczny Marcin Hoły urodził się 11 października 1886 roku w Józefowie (powiat Szamotuły, województwo poznańskie). Ojciec Jan, matka Michalina z domu Czekalska. Dwudziestoletni Hoły 19 kwietnia 1916 roku został powołany do armii niemieckiej. Początkowo służył w 1 pułku grenadierów, następnie od 10 czerwca 1916 roku jako rekrut w 1 Dywizji Piechoty. Od 13 listopada 1916 roku do 14 września 1918 roku był już w 6 kompanii 43 pułku piechoty i z tym pułkiem znalazł się na froncie. Początkowo walczył w Rosji, a od 1917 roku we Francji, gdzie 15 września 1918 roku dostał się do niewoli. Przebywał w niej do 1 maja 1919 roku, kiedy to wstąpił do armii generała Hallera i otrzymał przydział do 3 kompanii 5 batalionu saperów. Kolejną jednostką saperską, w której służył (wrzesień 1919 roku – styczeń 1920 roku) był 11 batalion saperski. Awans na starszego sapera otrzymał 11 grudnia 1919 roku. W styczniu 1920 roku trafił do kompanii saperów 16 DP. Następnie służył w 4 pułku saperskim, gdzie 1 lipca 1920 roku awansował na kaprala. Dnia 13 lutego 1921 roku przeniesiono go do kompanii saperów 2 Dywizji Piechoty Legionów. Od 31 czerwca 1921 roku do 8 sierpnia 1921 roku służył w 4 batalionie saperów. Został zdemobilizowany 8 sierpnia 1921 roku jako saper pontonowy. Po przejściu do rezerwy złożył podanie o przyjęcie do Straży Celnej, po pozytywnym rozpatrzeniu prośby w dniach od 8 października 1921 do 11 stycznia 1922 roku szkolił się na kursie specjalistycznym w Szkole Straży Celnej w Wieleniu, w międzyczasie (28 października 1921 roku) został zaszeregowany do grupy uposażenia XIII a. Po ukończeniu kursu trafił na kaszubskie Gochy, gdzie od 12 stycznia 1921 roku do 31 stycznia 1924 roku był strażnikiem celnym na Placówce Borzyszkowy. Rozkazem personalnym WP Nr 5 z 11 marca 1922 roku za osobiste męstwo na polu chwały wykazane podczas wojny z bolszewikami został odznaczony Krzyżem Walecznych. W listopadzie 1923 roku ożenił się z Agnieszką Borzyszkowską (córką Michała i Apolonii z domu Stoltman). Świadkami na ślubie byli strażnicy Franciszek Jaskułowski i Andrzej Wróblewski, obaj byli mieszkańcami Borzyszkowych. Kolejną placówką, w której służył (1 lutego 1924 roku – 30 marca 1928 roku), była Placówka Łąkie w Komisariacie Brzeźno. Następnie 1 kwietnia 1928 roku trafił do Placówki Kiełpin Szosa. Dnia 27 stycznia 1929 roku złożył przysięgę Straży Granicznej. Rozkazem 21/29 Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego SG przyznano mu Medal X-lecia. Dnia 1 grudnia 1938 roku został przewodnikiem psa o imieniu Drak. W 1938 roku otrzymał Brązowy Medal za Długoletnią Służbę. Od 1 lutego 1939 roku został zaszeregowany do XI grupy uposażenia. Kiełpin Szosę opuścił w sierpniu 1939 roku. Podczas walk wrześniowych dostał się do niewoli niemieckiej, wojnę przeżył jako robotnik przymusowy. Marcin Hoły zmarł 9 grudnia 1960 roku w Szamotułach, a pochowany został we Wronkach.

Na podstawie "Konarzyny. Nadgraniczna twierdza polskości". Krzysztof Tyborski, Andrzej Szutowicz

ktyborski@wp.pl

Zdjęcia ze zbiorów rodzinnych Jacka Plaka

1. Marcin Hoły w  armii niemieckiej

2. Zdjęcie Marcina z wojny przeciwko Francji - Marcin trzyma pocisk na kolanach

3. Druga strona zdjęcia to kartka do rodziny.